Składu Orzekającego Regionalnej Izby Obrachunkowej
z dnia 8 stycznia 2004 roku
w sprawie opinii dotyczącej projektu budżetu Gminy Zadzim
na 2004 rok.
Na podstawie art.13 pkt.3 ustawy z dnia 7 października 1992 roku
o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity z 2001 roku -Dz.U. nr 55, poz.577 z późn. zm.) Orzekający Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Łodzi :
1. mgr Urszula Wiktorowska - przewodniczący
2. mgr Małgorzata Michałek - członek
3. mgr Beata Kaczmarek - członek
§ 1
Opiniuje pozytywnie z uwagą projekt budżetu Gminy Zadzim na 2004 rok .
Skład Orzekający rozpatrzył przedłożony przez Wójta Gminy Zadzim projekt budżetu gminy na 2004 rok, obejmujący następujące dokumenty :
- projekt uchwały Rady Gminy w Zadzimiu w sprawie uchwalenia budżetu Gminy Zadzim na 2004 rok;
- zestawienie tabelaryczne planowanych dochodów budżetu Gminy Zadzim na 2004r., w tym dotacji celowych na zadania zlecone;
- zestawienie tabelaryczne planowanych wydatków budżetu Gminy Zadzim na 2004r. - zadania własne i zlecone;
- plan zadań inwestycyjnych Gminy Zadzim na 2004r.
- plan przychodów i wydatków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na 2004r.
- plan przychodów i wydatków środków specjalnych jednostek budżetowych na 2004 rok,
- wykaz zadań realizowanych w formie dotacji przedmiotowych w 2004 roku,
- plan dochodów i wydatków realizowanych w drodze porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego na 2004 rok – Punkt Zbiorczy Padliny,
- wykaz przychodów i rozchodów związanych z pokryciem deficytu budżetowego w 2004 roku,
- część opisową do projektu oraz informację o stanie mienia komunalnego;
W wyniku analizy przedłożonego projektu wraz z materiałami towarzyszącymi Skład Orzekający stwierdził, co następuje:
• W dziale 010 Rolnictwo i łowiectwo zaplanowano dotacje dla spółek wodnych na konserwację urządzeń melioracyjnych w wysokości 10.000 zł. Przy powyższym, należy zwrócić uwagę na obowiązujące w tym względzie przepisy prawne, a mianowicie na regulacje zawarte w rozdziale 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz.U. nr 115, poz.1229 z późn. zm.), w świetle których urządzenia melioracji wodnych dzielą się na podstawowe i szczegółowe, w zależności od ich funkcji i parametrów. Urządzenia melioracji wodnych podstawowych, tj: budowle piętrzące, budowle upustowe, obiekty służące do ujmowania wód, stopnie wodne, zbiorniki wodne, kanały wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie, rurociągi o średnicy co najmniej 0,6 m, budowle regulujące oraz przeciwpowodziowe, stacje pomp, z wyjątkiem stacji wykorzystywanych do nawodnień ciśnieniowych wykonywane są na koszt Skarbu Pastwa i stanowią jego własność. Wykonywanie urządzeń melioracji szczegółowych, tj: rowy wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie, drenowania, deszczownie z pompami przenośnymi, rurociągi o średnicy poniżej 0,6 m, stacje pomp do nawodnień ciśnieniowych, ziemne stawy rybne, groble na obszarach nawadnianych, systemy nawodnień grawitacyjnych należy do właścicieli gruntów, a ich utrzymanie do zainteresowanych właścicieli gruntów, a jeżeli urządzenia te są objęte działalnością spółki wodnej – do tej spółki. Dyspozycja art.164 ust.4 ustawy Prawo wodne pozwala na dotowanie z budżetów samorządu terytorialnego tych zadań spółek wodnych, które mieszczą się w zakresie zadań publicznych należących do gminy. Określone w art. 164 ust.2 prawa wodnego cele tworzenia spółek wodnych obejmują: zapewnienie wody dla ludności, ochrony wód przed zanieczyszczeniem, ochrony przed powodzią, melioracje wodne oraz prowadzenie racjonalnej gospodarki na terenach zmeliorowanych, wykorzystywanie wody do celów przeciwpożarowych, utrzymanie wód. Zatem ustawa Prawo wodne nie określa zadań gmin, poza ich zadaniami jako właścicieli wód i gruntów. Oznacza to, ze obowiązki gmin w tym zakresie winny wynikać z przepisów ogólnych, zwłaszcza z art.7 ustawy o samorządzie gminnym. Tak więc, do zadań gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, tym samym na podstawie art.164 ust.4 ustawy przewidziana jest możliwość dotowania gospodarki wodnej przez gminę , w tym udzielanie dotacji przedmiotowych spółkom wodnym w zakresie zapewnienia wody dla ludności, ochrony wód przed zanieczyszczeniem, czy też ochrony przed powodzią. Natomiast w zakresie utrzymywania urządzeń melioracyjnych zlecenie zadania jest możliwe, o ile urządzenia melioracyjne stanowiące własność gminy znajdują się na trenie działania spółki wodnej. Mając na względzie wskazany wyżej stan prawny oraz nie wykazanie w projekcie budżetu czy gmina w tym zakresie jest zainteresowanym właścicielem gruntów, Skład Orzekający wskazuje na konieczność dokonania przez organy gminy oceny legalności udzielania dotacji spółkom wodnym na zaplanowane w tym względzie zadanie. Przy powyższym, należy również pamiętać, że gmina ma zawsze możliwość bycia członkiem spółki, której celem statutowym jest, między innymi, utrzymywanie urządzeń melioracyjnych na gruntach będących własnością gminy i wnosić stosowne opłaty na jej rzecz.
• W wydatkach budżetu w dziale 926 – kultura fizyczna zaprojektowane zostały wydatki w formie dotacji w kwocie 11.000 zł. dla podmiotów niepublicznych na realizację zadań gminy w zakresie kultury fizycznej i sportu. Nie określono jednak rodzaju zadań, które zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18 stycznia 1996 roku o kulturze fizycznej (tekst jedn. Z 2001 r. Dz.U. nr 81, poz. 889 z późn. zmianami) w szczególności w sferze rekreacji ruchowej i tworzenia warunków materialno-technicznych dla jej rozwoju (art. 42) powinny być realizowane, zaś w sferze sportu ( art.22 ust.4a w związku z ust.6, art. 28 ust.1 w związku z ust. 2 oraz w art. 28 ust.3 w związku z ust.2) mogą być realizowane. Skład Orzekający przypomina zatem, że wydatki na stypendia sportowe, nagrody i wyróżnienia są realizowane bezpośrednio z budżetu. W dziedzinie rekreacji ruchowej wydatki mogą być ponoszone bezpośrednio z budżetu lub poprzez udzielenie dotacji.
Przy powyższym Skład Orzekający wskazuje na obowiązujące od 1 stycznia 2004 roku nowe formy współpracy organów administracji publicznej w sferze zadań publicznych z organizacjami pozarządowymi wprowadzone ustawą z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. nr 96, poz.873) oraz ustawą z dnia 24 kwietnia 2003 roku Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. n96, poz.874). Zgodnie z art. 5 ustawy o działalności pożytku publicznego... organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych, o której mowa w art.4, we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art.3 ust.3, prowadzącymi, odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów administracji publicznej, działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów. Przepis ten wyszczególnia również niektóre formy współpracy. Jedną z form współpracy to zlecanie realizacji zadań publicznych (jako zadań zleconych w rozumieniu art. 69 ust.4 pkt.1 lit.a oraz art. 71 ust. 1 ustawy o finansach publicznych) poprzez powierzenie wykonywania zadań publicznych (będącymi zadaniami własnymi gminy) , wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji lub też poprzez wspieranie takich zadań , wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji. Wspieranie oraz powierzanie odbywa się po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert, chyba że przepisy odrębne przewidują inny tryb zlecania, o czym stanowi art. 11 i dalsze rozdz.2 ustawy o działalności pożytku publicznego.... .
Jednocześnie na podstawie art. 17 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku zmianie uległ art. 118 ustawy o finansach publicznych i stosownie do art. 23 Przepisów wprowadzających organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie art.17 (1.01.2004 r) dostosowuje uchwały wydane na podstawie art. 118 ust.3 ustawy o finansach publicznych do wymagań związanych z wykonywaniem zadań w zakresie określonym w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Natomiast do dnia 1 czerwca 2004 roku j.s.t. mogą zlecać realizację zadań publicznych w trybie określonym w uchwale wydanej na podstawie art. 118 ust.3 ustawy o finansach publicznych w brzmieniu obowiązującym przed 1.01.2004 r. . Stanowi o tym art. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2003 roku o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. nr 228, poz.2262).
• W związku planowanymi wydatkami bieżącymi na realizację zadań określonych w programie Gminnej Komisji Przeciwdziałania Alkoholizmowi, mając na względzie rozszerzony zakres zadań własnych gminy (art. 4 „1” ust.1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi -tekst jedn. z 2002 r. Dz. U. Nr 147, poz. 1231 z późn. zmianami), dotyczący profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych o prowadzenie, między innymi, pozalekcyjnych zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży oraz dożywiania dzieci uczestniczących w programach opiekuńczo – wychowawczych i socjoterapeutycznych, Skład Orzekający wskazuje, że na gminę ustawodawca nałożył obowiązek wspierania zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej i kierowania do nich osób uzależnionych od alkoholu po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego. Zasady zatrudnienia socjalnego, sposoby realizacji i jego finansowania określa ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. nr 122, poz. 1143). W myśl przepisów tej ustawy osobom wymienionym w art. 1 ust.2 in fine, między innymi, uzależnionym od alkoholu, bezrobotnym, zwalnianym z zakładów karnych należy zapewnić możliwość uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez centra integracji społecznej, kluby integracji społecznej i zatrudnienie wspierane. Przypomnieć należy również, że realizacja zadań, o których mowa w ust.1 art.4 „1” jest prowadzona w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, stanowiącego część strategii integracji i polityki społecznej, uchwalonego corocznie przez radę gminy. Program jest realizowany przez ośrodek pomocy społecznej lub inną jednostkę wskazaną w programie.
• W dziale 801 zaplanowano wydatki inwestycyjne łącznie w wysokości 560.000 zł, natomiast w § 5 projektu uchwały budżetowej ustalono wykaz zadań inwestycyjnych gminy planowanych do realizacji w roku budżetowym oraz wysokość nakładów inwestycyjnych na poszczególne zadania, określone załącznikiem nr 3 do projektu, w którym to w dz.801 ujęto jedynie zadanie „budowa sali gimnastycznej przy Gimnazjum w ZS w Zygrach” w wysokości 500.000 zł. W związku z powyższym, Skład Orzekający wskazuje na konieczność doprowadzenia do spójności pomiędzy planowanymi w budżecie wydatkami inwestycyjnymi w dziale Oświata i wychowanie a ujętymi w planie nakładów na inwestycje na 2004 rok (w zał. nr 3 do projektu) poprzez ujęcie w nim zadania pn.:” IV etap termomodernzacji budynku Zespołu Szkół w Zadzimiu”(tu patrz: str.3 informacji opisowej).
Opinię Składu Orzekającego o projekcie budżetu Gminy Zadzim sformułowaną w niniejszej uchwale stosownie do dyspozycji normy art.121 ust.2 ustawy o finansach publicznych Wójt Gminy jest obowiązany przedstawić, przed uchwaleniem budżetu, Radzie Gminy w Zadzimiu.
Od opinii wyrażonej w niniejszej uchwale, na podstawie art.20 ust.1 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych służy odwołanie do pełnego składu Kolegium.