W odpowiedzi na pytania w sprawie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego starostów, wójtów, sekretarzy i skarbników za okres 2004 i 2005 r. Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi wyjaśnia, co następuje: z art.190 ust.3 Konstytucji wynika, że orzeczenie Trybunału wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał może określić inny termin mocy obowiązującej aktu normatywnego, przy czym termin ten nie może być dłuższy od wskazanego okresu. Taki stan prawny oznacza, że ustawodawca świadomie przyjął konstrukcję, iż przez pewien określony przez Trybunał czas może obowiązywać akt prawny lub jego część, niezgodnie z Konstytucją. Swoistą sanację przyjętego stanowiska ustawodawcy stanowi ust.4 wskazanego przepisu Konstytucji, zgodnie z którym orzeczenie Trybunału o niezgodności z Konstytucją stanowi podstawę do podjęcia określonych czynności procesowych zmierzających do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia. Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, iż wskazana regulacja dotyczy wyłącznie indywidualnych postępowań zakończonych władczym rozstrzygnięciem wydanym na podstawie zakwestionowanych przez Trybunał przepisów. Wskazana instytucja nie dotyczy natomiast sytuacji, gdy uprawnienia lub brak tych uprawnień z mocy prawa po spełnieniu przesłanek określonych odpowiednią ustawą bez wydawania w tym przedmiocie władczego rozstrzygnięcia, co oznacza, że w zakresie tych uprawnień lub też ich braku niedopuszczalne jest przyznanie lub pozbawienie praw za okres sprzed orzeczenia Trybunału, gdyż brak odpowiedniej podstawy prawnej w tym zakresie. Gdyby ustawodawca miał zamiar przyjęcia innej konstrukcji winien to wyraźnie wskazać w treści przepisów lub też określić, że orzeczenia Trybunału mają moc wsteczną od chwili wejścia w życie danego aktu prawnego i dotyczą wszystkich sytuacji prawnych zarówno tych, w których występuje władcze rozstrzygnięcie, jak i tych, w których określone prawa nabywa się z mocy przepisów ustawy.
W przypadku konkretnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego sprawę podjął sam organ rozstrzygający, który w uzasadnieniu stwierdził, że orzeczenie to „nie powoduje... konieczności zwrotu (wraz z odsetkami) części niewypłaconego dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2004 rok i całości dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2005 rok ...”.
Biorąc pod uwagę, iż ocena występowania przesłanek nabycia uprawnień do wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego u danego pracodawcy dokonywana jest na koniec danego roku kalendarzowego i z tą też datą pracownik nabywa niewymagalne roszczenie o wypłatę tego wynagrodzenia stwierdzić należy, iż nowe zasady dotyczące dodatkowego wynagrodzenia rocznego wynikające z orzeczenia Trybunału będą miały zastosowanie począwszy od daty ogłoszenia orzeczenia Trybunału w 2006 roku. Pierwszym terminem oceny spełnienia przesłanek ustawowych uprawniających do wypłaty wynagrodzenia będzie bowiem 31 grudnia 2006 roku co oznacza, że pierwsza wypłata dodatkowych rocznych wynagrodzeń na zasadach wynikających z orzeczenia Trybunału winna nastąpić w 2007 roku.
W indywidualnych przypadkach podmioty zainteresowane mogą dochodzić swoich praw na drodze sądowej, ponieważ zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, sądy powszechne mają kompetencję do samodzielnego i autorytatywnego stwierdzenia niekonstytucjonalności ustawy w/z z podejmowaniem rozstrzygnięć w konkretnej sprawie. Akt normatywny uznany przez TK za niezgodny z Konstytucją nie powinien być stosowany przez sąd do stanów faktycznych sprzed ogłoszenia orzeczenia Trybunału, (por.: postanowienie SN z 7.XII.2000, III ZP 22/00-OSNAPiUS 2001 nr 10, poz. 331).
Stanowisko to nie ma charakteru wiążącego dla jednostek samorządu terytorialnego województwa łódzkiego